Jakie są skutki zakwaszenia gleb
Polska jest krajem o jednym z największych w Europie potencjale produkcji rolnej, nie mniej wykorzystuje niespełna 50 proc swoich możliwości. Jedną z przyczyn jest zbyt niski odczyn pH gleby, który wynika z czynników naturalnych i klimatycznych oraz wynikających z rolnictwa monokulturowego. Skutki zakwaszenia gleb powodują obniżenie jakości upraw, małe plony i niską efektywność działania składników pokarmowych. Jak przeciwdziałać zakwaszeniu gleby? Jakich nawozów używać? I w końcu czy samo wapno jest wystarczające? Odpowiadamy.
Zakwaszenie gleb – skutki
W biuletynie pt. “Środowiskowe aspekty zakwaszenia gleb w Polsce” z 2017 r. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB publikuje dane dotyczące stanu zakwaszenia gleb w Polsce. Według nich ponad 50 % użytków rolnych charakteryzuje się bardzo kwaśnym i kwaśnym odczynem gleb. Ponadto zużycie nawozów wapniowych jest zbyt niskie, co nie poprawia w istotny sposób jakości gleb. Najbardziej zakwaszone gleby występują w województwach: podkarpackim, małopolskim i łódzkim, najkorzystniej sytuacja przedstawia się w kujawsko-pomorskim i w opolskim.
Bezpośrednim skutkiem zakwaszenia gleb jest zmniejszenie produkcyjności i ochrony roślin. Należy podkreślić, że na zakwaszenie ma wpływ nie tylko niedostateczna ilość nawozów wapniowych, ale i niewłaściwy stan agrochemiczny gleb, czyli zbyt mała zasobność ich w makro- i mikroskładniki nawozowe. Zbiory z gleb o niskim odczynie pH są niższe nawet 25 proc. w stosunku do potencjału. Rośliny mają utrudniony lub uniemożliwiony dostęp do składników odżywczych. Niewykorzystane składniki nawozowe stają się zagrożeniem dla środowiska wodnego i glebowego. Niebezpiecznym skutkiem nadmiernego zakwaszenia gleb jest mobilność metali ciężkich w środowisku glebowym i przenikanie ich do upraw.
Zakwaszenie gleby skutkuje zmniejszeniem wielkości systemu korzeniowego, a tym samym do dysfunkcji rośliny i zwiększenia jej podatności na patogeny chorobotwórcze. Konsekwencją jest zwiększone wymycie siarczanów, azotanów i chlorków, a także uniemożliwienie roślinom pobierania wapnia, magnezu i innych kationów. Oczywiste jest, że niski odczyn pH gleby negatywnie wpływa na efektywność i opłacalność produkcji. Permanentne utrzymanie niekorzystnego stanu prowadzi w konsekwencji do utraty różnorodności biologicznej, degradacji gleb i minimalizacji produkcji rolniczej.
Trzeba także nakreślić pośrednie, ale tak samo istotne skutki zakwaszenia gleb, które odczuwane są przez przyległe ekosystemy. Nieregulowany odczyn gleby sprawia, że rośliny uprawne nie są w stanie pobierać fosforu i azotu. Przypomnijmy, że optymalne pH dla asymilacji fosforu wynosi 6,5, a dla azotu pH 5. W związku z tym, na kwaśnych glebach fosfor zostaje związany z cząsteczkami gleby i przenika do wód. Obecność toksycznych związków w wodach jest groźna dla żyjących w nich organizmów.
Przeciwdziałanie skutkom zakwaszenia gleb
Regularne podnoszenie odczynu gleb poprzez jej wapnowanie jest sprawdzoną i skuteczną metodą. Ważne, by współczesne rolnictwo korzystało z produktów naturalnych, działających szybko i kompleksowo. Bezpieczne nawozy organiczno-mineralne OrCal® pozwalają na uzyskanie w szybkim czasie większego odczynu pH gleby. W polskim rolnictwie zazwyczaj stosuje się węglany wapnia, które są naturalne, ale ich rozpuszczalność w wodzie jest niska co powoduje, że na podniesienie odczynu trzeba poczekać kilka lat. OrCal® zawiera aktywny hydrat wapnia, który wykazuje dużą reaktywność i zdolność odkwaszania, w krótkim czasie. Nawozy tlenkowe działają skuteczniej, a przede wszystkim w krótkim czasie. Co więcej, zawarta w nawozie substancja organiczna wpływa na odżywienie gleby, podniesienie poziomu próchnicy i wspomaga uzyskanie odpowiedniej struktury gleby. OrCal® jest nawozem docenianym przez europejskich i polskich rolników, a jego działanie potwierdzone jest licznymi badaniami przeprowadzonymi przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach.
