Stosowane w rolnictwie naturalne i granulowane nawozy organiczne poprawiają właściwości gleby, jej strukturę, a więc stosunki wodne i powietrzne, stwarzając lepsze warunki dla rozwoju mikroorganizmów glebowych. Przyczyniają się także do utrzymania stałego poziomu próchnicy w glebie i przeciwdziałają jej ubytkowi. Uzupełniają znacząco substancję organiczną. Nawozy organiczne możemy podzielić na nawozy, płynne, stałe i stałe granulowane.
Do podstawowych nawozów organicznych zaliczamy: obornik, gnojówkę, gnojowicę, słomę, pomiot ptasi, różnego rodzaju komposty, torf oraz przyorywane resztki roślinne (łęty, liście).
OBORNIK – ma największe znaczenie wśród nawozów naturalnych w Polskich gospodarstwach.
Zawiera on średnio w 1 tonie: 5kg azotu (N), 3kg fosforu (P2O5), 6-7kg potasu (K2O), 5kg wapnia (CaO), 2kg magnezu (MgO) oraz 5,3g boru, 5g miedzi, 640g manganu, 353g cynku, 0,43g molibdenu i 0,33g kobaltu. Skład chemiczny obornika może ulegać dużym zmianom, w zależności od gatunku zwierząt, ich wieku oraz od sposobu żywienia i jakości skarmianej paszy, a także od stanu zwierzęcia (zła czy dobra kondycja) i od ilości stosowanej ściółki. W czasie przechowywania obornika zachodzą w nim procesy chemiczno-biologiczne, w wyniku których ze słomy i odchodów zwierzęcych tworzy się jednolita masa, a zawarte w niej składniki pokarmowe przechodzą w formy łatwiej dostępne dla roślin. W czasie przechowywania zachodzą również straty niektórych składników, mianowicie azotu i potasu, gdyż są wypłukiwane przez wodę, a ponadto azot ulatnia się do atmosfery w formie amoniaku oraz w postaci elementarnej. Wiosenne stosowanie obornika powoduje z reguły tak duże przesuszenie gleby, że jego wartość nawozowa, szczególnie w lata suche, nie rekompensuje obniżki plonów spowodowanych stratami, a później niedoborem wilgoci w glebie.
GNOJOWICA – jest nawozem zbliżonym w swoim działaniu do gnojówki, składa się z moczu, kału i wody używanej do spłukiwania stanowisk w oborach czy chlewniach bezściołowych. Skład chemiczny gnojowicy zależy od wielu czynników, w tym m.in. od rodzaju zwierząt, ich wieku oraz od sposobu ich żywienia, a także od stopnia rozcieńczenia wodą.
Przeciętna gnojowica bydlęca zawiera w 1m3: 3,6kg azotu (N), 1,9kg fosforu (P2O5), 4,1kg potasu (K2O), 2,1kg wapnia (CaO) oraz 0,8 kg magnezu (MgO), natomiast gnojowica świńska zawiera 5,6 kg azotu(N), 4,4kg fosforu (P2O5), 2,8kg potasu (K2O), 3,8kg wapnia (CaO) i 0,8kg magnezu (MgO).
Podobnie jak przy gnojówce należy równolegle stosować nawożenie fosforowe oraz w konsekwencji ich działania przeciwdziałać znacznemu efektowi ich działania tj. znacznemu zakwaszeniu gleby.
Skład chemiczny pomiotu ptasiego jest z reguły bardziej zróżnicowany jak skład obornika.
Pomiot kurzy przeciętnie zawiera w 1 tonie: 16kg azotu (N), 15kg fosforu (P2O5), 8kg potasu (K2O), 24kg wapnia (CaO) oraz 7kg magnezu(MgO). Stosując pomiot ptasi należy pamiętać o tym, że w przeważającej części azot występuje tu w formie kwasu moczowego, który szybko rozkłada się do amoniaku. Specyficzne działanie azotu w pomiocie oraz wysoka zawartość składników pokarmowych powodują, że należy go stosować w dawce do 11 t/ha w takich samych terminach jak obornik. Pomiot ptasi poprzez wysokie stężenie zakwasza glebę.
SŁOMA – jako nawóz organiczny jest wykorzystywana głównie w gospodarstwach posiadających mało inwentarza żywego, a więc nieprodukujących obornika. Słoma zawiera około 90% suchej masy.
Zawartość składników pokarmowych w świeżej masie wynosi 0,5—0,7% N, 0,20% P2O5, 1,5% K2O
Po żniwach pozostaje 4 do 6 t/ha słomy zbóż i rzepaku. Przyjmując, że jest to przeciętnie 5 ton i wykorzystując słomę jako nawóz, zwracamy do gleby średnio 30 kg azotu, ponad 10 kg fosforu, 60 kg potasu i blisko 20 kg wapnia.
Ponieważ słoma zawiera stosunkowo mało azotu, należy przyorywać ją razem z dodatkiem azotu (na 100 kg słomy stosuje się 1,5 kg N), w postaci nawozów mineralnych, gnojówki lub gnojowicy co przyspiesza jej rozkład w glebie. Przyorywanie słomy bez dodatku azotu może okresowo pogorszyć wzrost i rozwój uprawianej rośliny na skutek niedoboru azotu w glebie. Słomę przed przyoraniem należy pociąć na dłuższą sieczkę lub zastosować i wymieszać z produkt z serii OrCal® i OrCal® pHregulator® by umożliwić jej szybszy rozkład biologiczny korzystnie humifikacje i poprawić dostępność składników w niej zawartych dla roślin.
Nawozy organiczne bez poprzedniej obróbki chemicznej takiej jak higienizowanie, granulowanie lub suszenie wpływają silnie na zanieczyszczenie wód gruntowych oraz cieków wodnych. Ponadto wyżej wymienione nawozy organiczne mogą w sposób znaczny przyczyniać się do zakwaszenia gleb, na których są stosowane a przy ich aplikacji towarzyszy złowonna emisja i znaczna odorowść.
